Wskazania do DFPP w niepłodności

Choć podstawowymi wskazaniami do DFPP są choroby autoimmunologiczne i hematologiczne, coraz częściej zwraca się uwagę na potencjał tej metody w niektórych przypadkach niepłodności o podłożu immunologicznym lub zapalnym. Poniżej przedstawiam sytuacje, w których można rozważyć DFPP jako uzupełnienie standardowych procedur leczenia:

1. Niepłodność z towarzyszącymi autoprzeciwciałami przeciwplemnikowymi

   
   

   • U mężczyzn z dużym mianem przeciwciał anty-spermatozoidalnych (ASA), uniemożliwiających wiązanie plemnika z oocytem, DFPP pozwala na szybkie obniżenie poziomu tych autoprzeciwciał we krwi i w płynie nasiennym.

   • Po cyklu DFPP oceniane jest ponownie miano ASA (w nasieniu i we krwi obwodowej). Jeśli poziom się obniży, poprawia się jakość płynu nasiennego i ryzyko immunologicznego uszkodzenia plemnika w trakcie zapłodnienia in vitro (IVF) czy inseminacji domacicznej (IUI).

     
     

2. Recurrent Implantation Failure (RIF) w leczeniu in vitro

   
   

   • U kobiet, u których po kilku transferach zarodków w procedurze IVF nie dochodzi do implantacji, można podejrzewać czynnik immunologiczny (np. nadmierną aktywność komórek NK w endometrium, wysokie miano autoprzeciwciał anty-psiankowatych przeciwko tkankom płodu).

   • DFPP przeprowadzone 7–10 dni przed planowanym transferem ma na celu usunięcie nadmiaru cytokin i autoprzeciwciał, co potencjalnie poprawia środowisko endometrium i zwiększa szansę na implantację.

     
     

3. Endometrioza o nasilonym podłożu zapalnym

   
   

   • U kobiet z zaawansowaną endometriozą istnieje zwiększona produkcja prozapalnych cytokin i chemokin (np. TNF-α, IL-6), które mogą zaburzać funkcję jajników i jakość komórek jajowych.

   • DFPP pozwala częściowo usunąć z osocza nadmiar tych mediatorów zapalnych, co wstępnie wiązano z lepszą odpowiedzią na stymulację jajników i wyższą jakością uzyskiwanych komórek jajowych.

     
     

4. Autoimmunologiczne zaburzenia tarczycy

   
   

   • Przewlekłe zapalenie tarczycy (Hashimoto) lub choroba Graves–Basedowa z obecnością autoprzeciwciał anty-TPO i anty-TG.

   • Poprawa funkcji tarczycy i leczenie endokrynologiczne są podstawą w tych schorzeniach, jednak DFPP może być rozważane w sytuacjach bardzo wysokiego miana tych przeciwciał (w celu zmniejszenia ryzyka poronień immunologicznych i poprawy środowiska implantacyjnego w macicy).

     
     

5. Przedwczesne wygasanie czynność jajników (POF) z komponentą autoimmunologiczną

   
   

   • U młodych kobiet z objawami przedwczesnej menopauzy i wysokim mianem autoprzeciwciał przeciwko komórkom ziarnistym pęcherzyków (np. przeciw 21-hydroksylazie) istnieje podejrzenie procesu autoimmunologicznego niszczącego rezerwy jajnikowe.

   • DFPP może pomóc w obniżeniu poziomu tych autoprzeciwciał i zahamować dalsze niszczenie tkanki jajnikowej, wykryte wcześniej, w połączeniu z hormonalną terapią suplementacyjną stwarza szansę na zachowanie rezerwy jajnikowej.

     
     

Praktyczne uwagi dotyczące zastosowania DFPP w niepłodności:

• Zabiegi DFPP w tej grupie pacjentek zwykle planuje się w cyklu menstruacyjnym między 5. a 12. dniem (fazą folikularną), aby nie zaburzać wzrostu pęcherzyków i hormonów płciowych.

• Najczęściej wykonuje się 1–2 sesje DFPP od 7 do 10 dni przed pobraniem komórek jajowych lub transferem zarodka.

• Pomiar autoprzeciwciał (ASA, przeciwciała przeciwko komórkom Langerhansa jajnika, limfocytów NK) wykonuje się bezpośrednio przed i bezpośrednio po zabiegu, aby ocenić efektywność.

• Pacjenci powinni być świadomi, że wskazania te są nadal uważane za częściowo eksperymentalne – choć kliniczne obserwacje są obiecujące, to wciąż brakuje dużych, randomizowanych badań potwierdzających skuteczność DFPP w leczeniu niepłodności.